Nad głową wójta Krzysztofa Olszaka, jego pracowników i gminnych radnych wisiały czarne chmury. Spadkobiercy dawnych właścicieli – rodu Janickich – domagają się zwrotu pałacu wraz z przyległym parkiem lub wypłaty odszkodowania. Może iść ono w miliony złotych i być zabójcze dla gminnego budżetu.

Skuteczne odwołanie

Niebo nad Ułężem jednak się przejaśnia. Mało kto w gminie wierzył, ale odwołanie od decyzji ministra administracji i cyfryzacji, które złożyli samorządowcy, okazało się skuteczne. Ale po kolei.

Najpierw na biurko wójta Krzysztofa Olszaka trafiła decyzja ministerstwa stwierdzająca nieważność decyzji wojewody z 1992 roku, która sankcjonowała przejęcie przez gminę pałacu wraz z przyległym terenem. A to oznaczało, że kolejnym etapem w tej prawnej potyczce jest zmiana zapisu o właścicielu w księdze wieczystej. Gdyby został nim spadkobierca byłoby „po herbacie”.

Nagły zwrot nastąpił w połowie września. Odwołanie gminy od decyzji ministra okazało się skuteczne. Resort co prawda podtrzymał twierdzenie, że decyzja komunalizacyjna wojewody została wydana z naruszeniem prawa, ale stwierdził też, że dalej znajduje się ona w obrocie prawnym. W praktyce oznacza to, że właścicielem pałacu nadal jest gmina. Jeżeli kancelaria prawna reprezentująca spadkobierców będzie „drążyć” temat, stroną sporu staje się dla niej Lubelski Urząd Wojewódzki, a nie Urząd Gminy Ułęż. Ewentualne odszkodowanie będzie więc musiał wypłacić wojewoda. Taki obrót sprawy powoduje, że gminny budżet nie będzie narażony na poważne uszczuplenia. Zwłaszcza, że w grę może wchodzić kilka milionów złotych zadośćuczynienia. W Ułężu odetchnęli z ulgą.

Podważone decyzje

W lutym zapadła pierwsza niekorzystna dla samorządu decyzja. Samorządowe Kolegiom Odwoławcze orzekło „nieważność decyzji Naczelnika Gminy w Ułężu z 29 września 1987 roku”. Ustanowiony prawie 30 lat temu dokument miał porządkować stan prawny nieruchomości. Mówił, że działka, na której mieści się zabytkowy pałac należący niegdyś do rodziny Janickich, staje się własnością komunalną. Potem jeszcze zapisy te utrwalała ustawa o samorządzie terytorialnym z 10 maja 1990 r. i decyzja wojewody lubelskiego z 4 kwietnia 1992 r. Oba dokumenty stwierdzające nieodpłatne nabycie przez gminę Ułęż własności nieruchomości (pałac i park) zostały najpierw uchylone. Teraz ten drugi, decyzją ministra administracji i cyfryzacji jednak obowiązuje. Kłopot będzie miał wojewoda. Zapytamy w Lubelskim Urzędzie Wojewódzkim, jak zamierza sobie z nim poradzić.